Jeśli sądzisz, że twój mąż jest narcystyczny, prawdopodobnie zmagasz się z bardzo trudnym związkiem małżeńskim, w którym nie czujesz się komfortowo. Mężczyzna, którego poślubiłaś, przed ślubem był uosobieniem ideału, a gdy tylko się pobraliście, zmienił się nie do poznania.
Być może czujesz, że jesteś ofiarą jego manipulacji, masz wrażenie, że nie umiecie ze sobą rozmawiać, dyskusje kończą się kłótnią i płaczem, a twoje poczucie własnej wartości jest niższe niż kiedykolwiek.
Powiedzmy sobie wprost: nie jesteś szczęśliwa i nie wiesz, co zrobić, by odmienić swoją sytuację. Zastanawiasz się, czy robisz coś nie tak, czy jest jakiś sposób, byś poczuła się lepiej, byś odzyskała swoją pewność siebie. Nie wiesz, czy powinnaś się rozwieść, czy ratować swój związek, a jeśli rozwód jest jedynym rozwiązaniem – to od czego zacząć.
Te wszystkie zagadnienia chciałbym poruszyć w dzisiejszym wpisie. Temat jest jednak na tyle złożony, że warto go zgłębić, by lepiej rozumieć swoją sytuację i uzyskać konkretne wskazówki, jak postępować. Dlatego właśnie polecam ci e-book „Sposób Na Narcyza” – poradnik w całości poświęcony kwestiom związanym z jakąkolwiek relacją z narcyzem, czy to oficjalną czy nieformalną.
Znajdziesz w nim również szerokie omówienie związku z narcystycznym mężem, praktyczne porady dotyczące skutecznej komunikacji i egzekwowania oczekiwań, a także cenne sugestie dotyczące rozwodu z narcyzem. Kliknij tutaj, by dowiedzieć się więcej.
Zanim przejdziemy do zasadniczej części wpisu, chciałbym zachęcić cię do zrobienia krótkiego darmowego testu online, który pomoże ci zrozumieć, czy twój mąż jest narcystyczny i jaki typ narcyza reprezentuje. Wynik otrzymasz od razu po udzieleniu odpowiedzi na wszystkie pytania.
Dowiedz się, czy on jest narcyzem
Spis treści
Narcystyczny mąż: co to dla ciebie oznacza?
Życie z narcystycznym mężem bynajmniej nie jest usłane różami. To, jak wygląda związek z nim, jest przede wszystkim wynikiem jego cech charakteru, które potrafią stać się niezwykle krzywdzące dla jego partnerki. Mam tu na myśli głównie:
- Skłonność do manipulacji: manipulacje męża narcyza przybierają różną formę, ale mają zwykle na celu zrzucenie na ciebie (lub innych) odpowiedzialności, obniżenie twojego poczucia własnej wartości i zyskanie większej kontroli nad tobą. Twój mąż może np. przekręcać twoje słowa, zachowywać się inaczej, kiedy jesteście sami, a inaczej przy innych, obwiniać cię za coś, co sam zrobił, na zmianę okazywać ci chłód i przychylność, stosować niesprawiedliwe porównania wobec ciebie lub nawet wmawiać ci niezrównoważenie psychiczne. Jeśli się temu nie oprzesz, konsekwencje będą poważne i długotrwałe.
- Brak empatii: narcystyczny brak empatii lub też bardzo ograniczona empatia objawia się tym, że twój mąż kompletnie nie potrafi postawić się na twoim miejscu ani zrozumieć twoich uczuć. Bywa, że nawet ich nie zauważa, bo między tobą a nim stoi jeszcze wizerunek, który on sobie wykreował, w którym zwykle nie ma miejsca na rozczarowanie, smutek czy twoje potrzeby. To sprawia, że narcystyczny mąż często zadaje ból, niekiedy nawet nie do końca świadomie.
- Poczucie wyższości i wyjątkowości: to główna cecha narcyza, którą mogłaś nawet dostrzec zanim wzięliście ślub, ale być może nie przywiązywałaś do niej zbyt dużej wagi. Narcyz uważa siebie za lepszego od innych (w tym od ciebie) w każdej dziedzinie, za osobę wyjątkową stworzoną do wielkich celów. To z kolei sprawia, że sam nadaje sobie szczególne prawa i przywileje, które odbiera tobie i innym. Co wolno wojewodzie…
- Przekraczanie granic: narcystyczny mąż nie respektuje twoich granic i to jeden z podstawowych problemów. Nawet jeśli je stawiałaś, udało mu się je sforsować albo chociaż dowolnie przesuwać. Stało się tak zapewne dlatego, że nie chciałaś, by cię odrzucił, darzyłaś go zaufaniem lub też nie zawsze byłaś konsekwentna. To dramat szczególnie w małżeństwie, kiedy wiadomo, że pewne granice się zacierają, bo znaczna część waszego życia jest wspólna.
- Skłonność do kłamstwa i zdrady: to kolejna cecha narcyza, która w małżeństwie z nim wyjątkowo boli. Twój narcystyczny mąż nie jest z tobą szczery, przemilcza fakty bądź wprost je przekręca. Może się zdarzyć, że nakryjesz go na zdradzie, on w pierwszej chwili będzie chciał uzyskać wybaczenie, po czym sytuacja się powtórzy. To nie tylko przekraczanie granic, ale zmuszanie cię albo do nieustannego braku zaufania, albo tolerowania zachowań, przez które cierpisz i czujesz się upokorzona.
Tego typu postawy i zachowania powodują, że jesteś nieustannie w roli cichej ofiary (bowiem narcyz często tuszuje na zewnątrz to, co się faktycznie między wami dzieje) lub na polu walki. Jedna i druga sytuacja są niezwykle męczące i źle wpływają na twoje samopoczucie.
Jesteś w ciągłym stanie gotowości i dostosowujesz się do trybu działania człowieka, który jest nieprzewidywalny i nie szanuje cię. Czy jest na to jakaś rada?
Oczywiście rozwód z narcystycznym mężem może okazać się jedynym słusznym rozwiązaniem, ale jeśli nie jest możliwy albo nie chcesz go (ze względu na dzieci, sytuację finansową, wyznawane wartości), potrzeba ci innych narzędzi, które pozwolą ci zapanować nad twoim małżeństwem i codziennym funkcjonowaniem z mężem.
Mąż narcyz: jak sobie z nim radzić?
Jeśli twoim celem jest znalezienie rozwiązań, które pozwolą ci lepiej sobie radzić z narcystycznym mężem, poniżej przygotowałem 4 główne filary, które stanowią podstawę do tego, by opanować sytuację.
Inne wskazówki wraz z praktycznymi przykładami znajdziesz w „Sposobie Na Narcyza” – poradniku w formie e-booka, który szczegółowo omawia problemy każdej relacji z narcyzem i dostarcza gotowych skutecznych metod, które pozwalają sobie poradzić w danej sytuacji. Klikając poniżej, możesz zapoznać się dokładnie z jego zawartością.
Strategia, która pozwala bronić się przed narcyzem, zdobyć go, odzyskać lub uwolnić się od niego
Niezależność emocjonalna
Niezależność emocjonalna jest czymś, czego brakuje wielu kobietom pozostającym w toksycznym związku małżeńskim z narcyzem. Zależność emocjonalna objawia się następująco:
- Boisz się odtrącenia i samotności
- Oceniasz i postrzegasz siebie przez pryzmat opinii innych
- Upatrujesz swoje szczęście, potrzeby i cele wyłącznie w szczęściu, potrzebach i celach drugiego człowieka
- Nie masz do siebie zaufania i nie potrafisz podejmować decyzji
- Podaje swoje emocje ocenie innych
Konsekwencją tego jest to, że twój mąż dyktuje ci, jak masz żyć, co masz wybierać, co masz uważać i co najgorzej – co masz czuć. Odbiera ci to całkowicie poczucie własnej wartości i samowystarczalności.
Żeby zacząć radzić sobie z narcyzem, musisz wziąć się poważnie za wypracowanie własnej niezależności emocjonalnej. Zrozum, że żyjesz i czujesz niezależnie od swojego męża – dowodem na to jest to, że był czas, kiedy jeszcze go nawet nie znałaś. Szukaj i otaczaj się tym, co jest twoje, co sama zbudowałaś, co ma związek z twoją przeszłością, z twoimi emocjami, z twoimi poglądami.
Podejmuj jak najwięcej decyzji: dobrych i złych. Nie obarczaj się winą i racjonalnie podchodź do konsekwencji. A przede wszystkim uświadom sobie, że twoje stany emocjonalne są czymś bardzo prywatnym. Mają prawo być różne, mają prawo przychodzić i mijać, a nikt z zewnątrz nie może ci mówić, że są nieodpowiednie, głupie czy niedojrzałe.
Wyznaczenie granic
Niektóre kobiety nie potrafią w ogóle wyznaczać swoich granic, co ma związek z ich zależnością emocjonalną od innych. Inne stawiają te granice, ale w sposób niekonsekwentny, co powoduje, że druga osoba nieustannie je przesuwa i przekracza.
W związku z mężem narcyzem granice są kluczową sprawą, bowiem ciągle jesteś narażona na ich przekraczanie. Musisz dobrze zastanowić się, co należy do twojej sfery prywatnej, czym nie chcesz się dzielić, na co nie chcesz się zgadzać – i przestrzegać tego zawsze. Jeśli raz będziesz się pilnować, a raz nie, nic z tego nie będzie. Rozważ granice, które stawia twój narcystyczny partner, a następnie zastanów się nad swoimi.
Granice stawiaj zarówno w sferze emocjonalnej (np. nie zgadzasz się na traktowanie ciebie czy odzywanie się do ciebie w określony sposób), jak i materialnej (nie wolno brać twoich rzeczy bez pozwolenia), a także towarzyskiej (masz prawo do prywatności w swoich kontaktach towarzyskich). Jeśli konsekwentnie będziesz ich bronić, reagując bardzo zdecydowanie, kiedy narcyz będzie próbował je naruszyć, poczujesz się silniejsza, a on zobaczy, że nie może sobie na wszystko pozwalać.
Kary i nagrody
System kar i nagród to podstawa udanego związku, zwłaszcza małżeńskiego. Bardzo ważne jest, by adekwatnie reagować do zachowań męża narcyza. Nie możesz próbować się do niego przymilać, kiedy jest dla ciebie nieprzyjemny. To powoduje, że on ma coraz większą kontrolę i jest tego całkowicie świadomy. To samo, wbrew pozorom zrobi karanie go np. awanturą – narcyzowi często chodzi o to, żeby wyprowadzić cię z równowagi, a następnie wykorzystać to jako argument przeciwko tobie.
Przemyśl, które zachowania twojego męża są dla ciebie miłe i pożądane, a które wręcz przeciwnie. Następnie dawaj mu lub nie to, czego on najbardziej pragnie i potrzebuje. Nie musisz robić nic innego, nie musisz wymyślać specjalnych nagród ani specjalnych kar. Czego najbardziej potrzebuje narcyz? Zazwyczaj uwagi, zainteresowania i podziwu. Wystarczy, że będziesz tym operować w odpowiednich momentach, a zacznie dostosowywać do tego swoje zachowania i postawy.
Skuteczna komunikacja
Skuteczna komunikacja to chyba jedno z największych wyzwań, jakie cię czeka, jeśli chcesz zacząć radzić sobie z mężem narcyzem. Wymaga bowiem bardzo silnej i świadomej kontroli emocji. Sama pewnie już wiesz, że narcyz umie grać na nerwach – nic nas przecież tak nie denerwuje, jak próba stosowania wobec nas manipulacji, oskarżanie nas, prowokowanie, szantażowanie.
W takich momentach czujesz bunt, ale też ból, że twój mąż nie chce ani o krok ustąpić, nie chce cię zrozumieć i nie chce się z tobą dogadać, a tylko pogarsza sytuację. Ten bunt jednak do niczego nie prowadzi, bo narcyz w swojej naturze nie daje się nigdy przekonać. Zawsze ma rację.
Na początek dobrym rozwiązaniem jest skupienie się na głębokim oddechu i na jakiejś innej czynności, kiedy on próbuje cię sprowokować – po to, by nie analizować zbytnio tego, co mówi, a z czym się nie zgadzasz. Odpowiadaj krótko i mało konkretnie, nie określaj kategorycznie swojego stanowiska, ale też nie przyznawaj mu od razu racji, jeśli twoim zdaniem jej nie ma. Im więcej będzie w tobie spokoju, tym mniejszą pożywkę będzie miał narcyz.
Narcystyczny mąż: rozwód
Rozwód to zawsze temat bardzo ciężki i skomplikowany. Potrafi być rozciągnięty w czasie, bolesny i pociągający za sobą wiele innych przykrych konsekwencji. Mimo to niekiedy jest jedynym rozwiązaniem.
Rozwód z narcyzem oznacza wszystkie wątpliwe „atrakcje” związane z rozwodem, ale pomnożone x 10. Dla narcystycznego męża to okazja, by wykorzystać cały swój potencjał i sięgnąć po każdą możliwą broń. Będzie manipulował tak, jak nigdy wcześniej (przy tobie, dzieciach, w sądzie), będzie szantażował i podsuwał ci wątpliwości i obawy. Nie będzie grał fair i postara się uprzykrzyć ci życie tak, żebyś nigdy tego nie zapomniała. W zależności od charakteru będzie to robił dłużej i intensywniej lub krócej i słabiej, ale nie oczekuj, że będzie po twojej stronie i pójdzie na ugodę.
W takiej sytuacji podstawą jest dobre wsparcie: prawne i psychologiczne. To muszą być specjaliście, którym będziesz mogła zaufać, którzy zrozumieją, z czym się zmagasz i nie dadzą się przekonać narcyzowi. Będą musieli ci towarzyszyć przez cały ten proces, a być może także i po jego zakończeniu. Prócz tego niewątpliwie ważne jest, byś miała sojuszników w rodzinie i przyjaciołach.
Przygotowując się do tego kroku, stosuj zasadę ograniczonego zaufania i staraj się przewidzieć każdą, nawet najbardziej perfidną ewentualność. Spisuj, rób kopie, fotografie, rozeznaj się w przepisach i w stanie waszego majątku.
O rozstaniu z narcyzem i tym, jak przygotować się do niego emocjonalnie, pisałem w tym wpisie. Natomiast więcej wskazówek dotyczących tego, jak i na co musisz się przygotować i co zrobić, by po wszystkim stanąć na nogi, znajdziesz w „Sposobie Na Narcyza”.
Strategia, która pozwala bronić się przed narcyzem, zdobyć go, odzyskać lub uwolnić się od niego
