Jak radzić sobie z narcyzem? Jak postępować z osobą o narcystycznej osobowości tak, by nie dać sobą manipulować i nie skazywać siebie na cierpienie?
Każdy z nas miał do czynienia z narcyzem co najmniej raz w swoim życiu: czy to w pracy, czy wśród znajomych lub rodziny, spotykając się z kimś regularnie, czy też będąc z nim w prawdziwym związku.
Dostrzeżenie, że druga osoba myśli tylko o sobie i przejawia skłonność do manipulowania innymi może wystarczyć, by mieć się na baczności i zdystansować, zanim wejdzie się z tą osobą w bliższą i poważniejszą relację.
Niestety w wielu przypadkach do takiego zdystansowania nie dochodzi, ponieważ jesteśmy zmuszeni do codziennego kontaktu z narcyzem (jeśli jest on np. członkiem naszej rodziny lub pracuje z nami) lub też chcemy zatrzymać tę osobę przy sobie pomimo jej egoistycznych i manipulacyjnych cech i zachowań.
W tym wpisie dowiesz się, jak radzić sobie z narcyzem tak, by twoja relacja z nim nie przekształciła się w coś negatywnego, toksycznego i bolesnego. Przyjrzymy się zarówno błędom, jakich należy unikać, jak i skutecznym zachowaniom, które pozwolą nam chronić siebie i bronić się w razie potrzeby.
Temat jest dość złożony, dlatego warto go zgłębić: zachęcam cię do rzucenia okiem na e-book „Sposób Na Narcyza” i „Sposób Na Narcyzkę„, dzięki któremu można uniknąć błędów w związku z narcyzem, nauczyć się z nim skutecznie komunikować i odzyskać kontrolę nad relacją z nim.
Zanim zobaczymy, jak poradzić sobie z narcyzem, zachęcam cię do przeczytania tego wpisu, w którym wytłumaczone zostało, jak rozpoznać narcyza po jego cechach charakteru i jak odróżnić osobę o narcystycznym zaburzeniu osobowości.
Jeśli podejrzewasz, że masz do czynienia z narcystyczną osobą, zrób poniższy krótki test online, dzięki któremu przekonasz się, czy twoje przypuszczenia są słuszne.
Test na narcyzm
Dowiedz się, czy mężczyzna lub kobieta cierpi na patologiczny narcyzm lub przejawia narcystyczne cechy osobowości
Jak radzić sobie z narcyzem: błędy, których należy unikać
Jest wiele błędów, które zwykle popełniamy, kiedy wchodzimy w jakąkolwiek interakcję z narcyzem, ale spokojnie jesteśmy w stanie ich uniknąć, jeśli tylko zdamy sobie z nich sprawę. Poniżej opisałem dwa najpoważniejsze.
Artykuł został przygotowany pod kątem perspektywy kobiety-czytelniczki, ale zawarte w nim spostrzeżenia i porady są uniwersalne dla obu płci.
1. Próbujesz go zmienić
Pierwszą rzeczą, jaką trzeba sobie zapamiętać na temat tego, jak postępować z narcyzem, jest zrezygnowanie z jakiejkolwiek próby zmiany tej osoby. To, że chcesz pomóc narcyzowi się zmienić, jest jednym z najbardziej rozpowszechnionych błędów.
Tkwimy w błędnym przekonaniu, że mamy wystarczający wpływ na życie narcyza, żeby skłonić go do zmiany jego zachowań. Czasami nawet naiwnie mamy nadzieję, że zmieni się on z własnej woli, specjalnie dla nas!
Jednak zmiana wymaga od człowieka spojrzenia w głąb samego siebie, rozpoznania swoich słabych stron i pracy nad sobą, by móc się poprawić. Narcyz nie zna pojęcia autokrytyki, a więc proszenie go o zmianę zachowań jest wysiłkiem na marne. On nigdy nie poda pod wątpliwość swojej postawy, a już na pewno nie dla drugiej osoby.
Rezygnacja z próby zmiany narcyza oznacza również uświadomienie sobie, że on już taki jest, że to jest właśnie sposób, w jaki się zachowuje i żyje. Jeśli chcemy wejść z nim w jakąś relację, musimy być przygotowani na to, że już zawsze taki będzie.
W ocenie sytuacji, w której się znajdujesz, mogą pomóc ci następujące pytania:
- Czy ta osoba naprawdę potrzebuje mojej pomocy, czy mną manipuluje?
- Czy popełnia w kółko te same błędy, choć mówi, że ich nie powtórzy?
- Jak bardzo tak naprawdę chce się zmienić?
- Czy będę w stanie kontynuować tę relację nawet, jeśli on się nigdy nie zmieni?
2. Wierzysz we wszystko, co mówi
Prawdopodobnie to, w czym narcyz jest najlepszy, to manipulowanie innymi ludźmi i przejmowanie nad nimi swego rodzaju kontroli, także dzięki posługiwaniu się kłamstwami i szantażami lub dzięki wzbudzaniu poczucia winy.
Jego celem jest zdobywanie w naszym życiu coraz ważniejszej pozycji, stanie się jego centrum i wykorzystanie nas w celu zaspokojenia własnego ego.
A więc, jak postępować z narcyzem w sposób skuteczny, jeśli jest on z natury zakłamany, z tendencją do manipulowania innymi?
Po prostu nie dawaj wiary temu, co mówi. Większość jego wypowiedzi służy wywieraniu wpływu na innych, oszukiwaniu ich lub wymuszaniu na nich upragnionego przez niego zachowania. Nie robi tego nawet złośliwie, dla niego to po prostu normalny sposób wchodzenia w relacje z ludźmi.
Im bardziej wierzysz słowom narcyza, tym bardziej ulegasz jego wpływom. Zaś im większy jest zasięg jego wpływów na twoje życie, tym większe ma on szanse na manipulowanie tobą i wykorzystanie cię.
Niekiedy narcyz w początkowej fazie relacji z daną osobą sprawdza ją, by przekonać się, czy można nią manipulować. Jeśli zobaczy, że ta osoba łatwo ulega jego urokowi i wierzy we wszystko to, co usłyszy, będzie pewny, że w przyszłości bez problemu będzie mógł nią sterować jak marionetką.
Często to kobiety, nie wiedzą, jak postępować z mężczyzną narcyzem, i niesłusznie wierzą we wszystko, co on mówi. Zwykle są to kobiety bardzo wrażliwe, które najzwyczajniej w świecie chcą pomóc drugiemu człowiekowi, pochylić się nad nim, ale nie zdają sobie sprawy z tego, do czego zdolny jest narcyz.
Dlatego nie wierz w to, co mówi. Zwracaj uwagę nie na słowa, lecz czyny – te nigdy nie kłamią!
Jak postępować z narcyzem: 3 złote rady
Do tej pory zobaczyliśmy, jakie są dwa główne błędy popełniane przez osoby, które mają do czynienia z narcyzem, przez które to błędy narcyz z łatwością może nimi manipulować.
Teraz przyjrzymy się 3 strategiom postępowania z narcyzem, dzięki którym możliwe jest stworzenie z nim zdrowej relacji.
Więcej porad, wskazówek i sprytnych technik, które pozwolą ci zapanować nad narcyzem, znajdziesz w moim e-booku „Sposób Na Narcyza” i „Sposób Na Narcyzkę„.
Kliknij poniżej i zapoznaj się z nim już dziś.
Strategia, która pozwala bronić się przed narcyzem, zdobyć go, odzyskać lub uwolnić się od niego
1. Wyznacz granice
Narcyz ma zwyczaj wymuszania na innych, by robili to, co mu się podoba. Dlatego też bardzo ważne jest uzmysłowienie mu, że będąc w relacji z tobą, musi respektować wyznaczone przez ciebie granice, które są nieprzekraczalne.
Aby to zrobić, wystarczy, że pokażesz w jasny sposób, jak zareagujesz, jeśli on przekroczy pewien limit. Naturalnie, żeby zachować wiarygodność, musisz trzymać się konsekwentnie tego, co mówisz.
Jeśli na przykład nie chcesz, żeby narcyz przychodził spóźniony na spotkanie, i nie zamierzasz dłużej słuchać jego usprawiedliwień i wymówek (zwykle są one bardzo wiarygodne i sensowne), wystarczy, że jasno mu zakomunikujesz, że następnym razem nie będziesz sterczeć i czekać na niego, tylko wrócisz do domu.
Nie jest łatwo wyznaczać granice w relacjach z innymi ludźmi, ale to jedyny sposób na to, żeby cię szanowali. Jeśli nie nauczysz się określać i jasno wyrażać, jakich zachowań nie zamierzasz akceptować, a jakie możesz tolerować, wszyscy będą cię wykorzystywać, nie tylko ci obdarzeni narcystycznym charakterem!
2. Szanuj siebie samego
Jednak przede wszystkim, zanim zaczniemy oczekiwać szacunku do siebie od innych osób, musimy nauczyć się szanować samych siebie. To może również oznaczać zerwanie relacji lub ograniczenie jej do niezbędnego minimum, jeśli zdajemy sobie sprawę, że dana osoba szkodzi naszemu poczuciu własnej wartości lub szczęściu.
Poniżej przedstawiłem niektóre niepokojące sygnały, które powinny otworzyć ci oczy i skłonić do refleksji. Zwróć uwagę, czy narcyz:
- przypisuje sobie zawsze zasługi za to, co ty robisz;
- traktuje cię tak, jakbyś był(a) bez wartości;
- często cię obraża;
- ciągle domaga się twojej uwagi i chce być wychwalany;
- manipuluje tobą na różne sposoby;
- nigdy nie jest z tobą szczery;
- dał ci do zrozumienia, że wykorzystuje cię do osiągnięcia jakiegoś celu.
Skoncentruj się na swoich celach, a mniej skupiaj się na tym, żeby zmienić narcyza. Zdystansuj się wobec niego, jeśli to konieczne. Pracuj nad poprawą swojego życia i rozwojem osobistym.
Wiele osób zadaje pytanie, jak poradzić sobie z chorobliwym narcyzem, ale zapominają, że trzeba dać mu przykład do naśladowania. Im bardziej sami będziemy siebie szanować, tym bardziej prawdopodobne, że narcyz też zacznie nas tak traktować. Im mniej będziemy się szanować, tym bardziej narażamy się na jego manipulacje.
3. Zrozum, że to osoba, której trzeba pomóc
To, co umyka wielu ludziom, to fakt, że narcyz zachowuje się w pewien określony sposób, ponieważ wewnątrz zmaga się z zaburzeniem, a nie przez wrodzoną złośliwość. Jego stan umysłowy może być nawet chorobliwy, a zatem wymagający interwencji specjalisty.
Jest wielu psychologów specjalizujących się właśnie w narcystycznym zaburzeniu osobowości, którzy są w stanie udzielić takim osobom fachowej pomocy.
Dostrzeżenie tego aspektu osobowości narcyza bardzo ułatwia wejście z nim w jakąś relację. Przekonanie, że są to po prostu ludzie o podłym charakterze, nie pozwala właściwie ustosunkować się do problemu.
Tym samym dotarliśmy do końca wpisu, w którym wyjaśniłem, jak radzić sobie z narcyzem. Mam nadzieję, że moje wskazówki pozwolą ci lepiej odnaleźć się w relacji z tego typu osobą i wykształcić w sobie mechanizmy, dzięki którym nie dasz sobą manipulować.
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej w szczególności na temat relacji damsko-męskich z partnerem lub partnerką o osobowości narcystycznej, zachęcam cię do lektury poniższych wpisów:
Jak odzyskać narcyza? – jeśli zależy ci na powrocie do narcystycznego partnera lub narcystycznej partnerki po rozstaniu
Czy narcyz wraca? – jeśli chcesz dowiedzieć się, na czym polega typowy dla narcyza mechanizm działania w relacjach partnerskich
