Narcyz to specyficzna osobowość, wyróżniająca się pewnymi typowymi dla siebie cechami. Te z kolei powodują w nim określone zachowania, szczególnie wobec innych. Przykłady zachowań narcystycznych, które znajdziesz w dzisiejszym wpisie, należą do najbardziej charakterystycznych.
Jest to lista 12 przykładów narcystycznych postaw i zachowań, które dotyczą zarówno postrzegania siebie, jak i wchodzenia w interakcję z innymi ludźmi, a także budowania relacji, w tym z partnerką.
Po zapoznaniu się z nią nie będziesz mieć wątpliwości, czy w twoim otoczeniu znalazł się narcyz. W rozpoznaniu narcystycznego mężczyzny lub narcystycznej kobiety pomoże ci również nasz darmowy test online.
Dzięki niemu nie tylko dowiesz się, czy dana osoba jest narcyzem, ale również jak bardzo nasilone są w niej cechy tej osobowości.
Test na narcyzm
Dowiedz się, czy mężczyzna lub kobieta cierpi na patologiczny narcyzm lub przejawia narcystyczne cechy osobowości
Przykłady zachowań narcystycznych
Poniżej przygotowałem przykłady zachowań narcystycznych, które najlepiej charakteryzują narcyza. Zostały przedstawione w kontekście mężczyzn, ale niemal wszystkie z nich można dostrzec także wśród narcystycznych kobiet.
Jeśli chcesz poznać kompletny i wnikliwy obraz narcystycznej osobowości, opisany za pomocą cech, postaw, zachowań i przykładów konkretnych sytuacji, sięgnij po e-book „Sposób Na Narcyza” lub „Sposób Na Narcyzkę„.
1. Staranna kreacja własnego wizerunku
Pierwszym na liście typowym narcystycznym zachowaniem jest kreowanie własnego wizerunku. Wiele osób, zwłaszcza zajmujących wysokie stanowiska czy występujących publicznie, pracuje świadomie nad swoim wizerunkiem. Narcyz robi to jednak w sposób specyficzny.
W szczególności chodzi o to, że jest bardzo fasadowy, wręcz fałszywy. Próbuje przekuć w rzeczywistość własne wyobrażenie o sobie i sprzedać je innym. Sam nadaje sobie cechy i wygląd, które mają robić określone wrażenie, najczęściej władczego, uwodzicielskiego, pewnego siebie mężczyzny sukcesu.
Narcyz w ten sposób starannie ukrywa swoje prawdziwe słabości, mankamenty i lęki. W oczach innych chce widzieć tylko odbicie wizerunku, który wykreował. I biada temu, kto spróbuje go zdemaskować!
2. Wieczne bycie w centrum uwagi
Główne cechy narcyza – egoizm i egocentryzm – przekładają się na jego najbardziej rozpoznawalne zachowanie, a więc stawianie siebie w centrum uwagi innych. Narcyz robi wrażenie urodzonego showmana. Pewny siebie, w świetle reflektorów czuje się jak ryba w wodzie.
Jest to po części gra pozorów i element jego wypracowanego wizerunku. W rzeczywistości narcyz może mieć mnóstwo kompleksów, ale eksponując swoją wykreowaną osobowość, tworzy zasłonę dymną dla swoich słabości.
Warto podkreślić, że narcyz nigdy nie robi swojego show z myślą o innych. Nie próbuje nikogo zabawiać, żeby rozluźnić atmosferę i zrobić wrażenie miłego gościa z poczuciem humoru.
Jego występ jest obliczony na efekt i podziw ze strony innych. Dlatego nie zabraknie w nim przechwałek i stawiania siebie ponad wszystkimi.
3. Przypisywanie sobie wyjątkowych cech i dokonań
Kolejnym przykładem narcystycznego zachowania, częściowo powiązanym z tym, co było powiedziane do tej pory, jest przypisywanie sobie wyjątkowych cech i dokonań. To znów działanie, po którym narcyz spodziewa się podziwu innych i wzmocnienia swojego wizerunku jako człowieka sukcesu.
Narcystyczna osoba ma tendencję do przydzielania sobie absolutnie wyjątkowej roli. O ile przypisywanie sobie szczególnych cech charakteru jest efektem jego zniekształconego widzenia siebie i kreowania wizerunku, o tyle chwalenie się umiejętnościami i dokonaniami, których nigdy nie miał, jest zwykłym kłamstwem i manipulacją.
W skrajnych przypadkach narcyz może zmyślać całe historie na temat swojego życia, by postawić siebie w roli eksperta i sędziego, a jednocześnie skupić na sobie uwagę innych. To z kolei pociąga za sobą inne zachowanie: domaganie się przywilejów i specjalnego traktowania ze względu na swoją wyjątkowość.
4. Alergia na krytykę
Po tym, co zostało napisane do tej pory, można zastanawiać się, jak narcyz reaguje na krytykę. W końcu nie każdy i nie zawsze będzie mu przyklaskiwał i go chwalił. Otóż wszelka krytyka, rozczarowania i porażki wywołują w narcystycznej osobie reakcję wręcz alergiczną.
Narcyz nienawidzi krytyki, nie akceptuje jej w żadnym stopniu i wywołuje ona w nim nierzadko agresję.
Nie tylko będzie wściekły, ale też zostanie sprowokowany do ataku na osobę, która ośmieliła się podważyć jego wizerunek lub zdanie. Zrobi wszystko, by ją oskarżyć, ośmieszyć i upokorzyć, a także zrzucić na nią winę.
5. Interesowność i brak empatii
Powoli będziemy koncentrować się na narcystycznych zachowaniach, które pojawiają się w wyniku interakcji i relacji z innymi. Przede wszystkim narcyz postrzega innych ludzi przez pryzmat swoich potrzeb. Co to oznacza?
Jest skłonny utrzymywać z kimś znajomość i ostatecznie nawet dobrze go traktować tak długo, jak czerpie z tego korzyści i jak ta osoba zaspokaja jego potrzeby.
Podchodzi do ludzi bardzo instrumentalnie i interesownie. Dlatego też chętnie będzie się kręcił w pobliżu osób wyróżniających się prestiżem, zamożnością, wpływami i karierą usłaną sukcesami.
Jednocześnie narcyz nie ma w sobie za grosz empatii. Nie wchodzi w relacje oparte na emocjonalnej więzi, zrozumieniu i współodczuwaniu. Liczy się tylko to, co dana osoba może mu dać, ale jej potrzeby czy uczucia nie mają najmniejszego znaczenia.
6. Manipulowanie uczuciami i faktami
Dotarliśmy do najbardziej charakterystycznego narcystycznego zachowania. Mam na myśli manipulacje, których repertuar jest naprawdę bogaty. Listę manipulacji narcyza wraz z wyjaśnieniami znajdziesz w tym wpisie. Tu omówimy je w skrócie.
Narcyz jest mistrzem odwracania kota ogonem. Zawsze tak poprowadzi dyskusję, żebyś czuła się winna, żeby wyprowadzić cię z równowagi, a potem postawić siebie w roli ofiary, żeby przypisać ci cechy i zachowania kompletnie ci obce.
Do narcystycznych manipulacji należą m.in. wyolbrzymianie i bagatelizowanie, zwykłe kłamstwa, prowokacje, szantaż emocjonalny, angażowanie do gry osób trzecich czy zastraszanie.
Potrafi być wyjątkowo perfidny, a nawet posunąć się do takich rzeczy jak gaslighting, czyli wmawianie tobie problemów natury emocjonalnej i psychicznej.
7. Przekraczanie granic
Manipulacje wiążą się też z narcystyczną tendencją do przekraczania cudzych granic. Właśnie dlatego w relacji z narcyzem tak ważne jest wyraźne ich stawianie i pilnowanie. Nauczysz się to robić dzięki wskazówkom zawartym w poradniku „Sposób Na Narcyza” i „Sposób Na Narcyzkę„.
Narcyz nie ma szacunku do drugiego człowieka ani nie jest empatyczny, w związku z czym pozwala sobie na naprawdę wiele. Oprócz tego, że za nic ma twoje uczucia, nie obchodzi go również twoja prywatność czy własność.
Bez wyrzutów sumienia zajrzy do twojej korespondencji lub weźmie bez pytania coś twojego (i niewykluczone, że nawet nie odda lub zniszczy).
Przekraczanie granic w przypadku narcyza ma też inny wymiar. To także skłonność do podejmowania ryzykownych zachowań, nietrzymania się konwenansów, czyli przekraczania granic wyznaczonych przez zasady życia społecznego.
8. Zdrada, kłamstwo, zazdrość
Kolejne zachowania postanowiliśmy zawrzeć w pakiecie, gdyż w pewnym sensie kręcą się one wokół tego samego tematu. Narcyz, z powodu tego, że łatwo ulega nudzie i szuka silnych, nowych bodźców, ma skłonność do zdrady. Flirtuje, uwodzi lub miewa romanse – za nic mając sobie uczucia partnerki.
Dobrze sobie radzi z kłamstwami, więc bez trudu przychodzi mu zmyślanie wymówek. Ma tupet, więc pewny siebie może wmawiać ci nawet największe banialuki. Gdy zdrada wyjdzie na jaw, nie przejmie się tym zbytnio, a nawet obrzuci ciebie całkowitą winą za taki stan rzeczy.
Narcyz lubi wzbudzać zazdrość, bo jest wtedy w centrum uwagi i widzi, jak innym na nim zależy i jak zabiegają o jego względy. Jednocześnie jednak sam bywa chorobliwie zazdrosny, a przede wszystkim zaborczy.
9. Niszczenie samooceny innych
Jeśli jesteś w związku z narcyzem, prawdopodobnie zdążyłaś już zauważyć, jak negatywnie relacja z nim wpływa na twoje poczucie własnej wartości. Niewykluczone, że twoja samoocena w tej chwili spadła do dramatycznego poziomu.
Prawda jest taka, że związek z narcyzem w zasadzie zawsze jest toksyczny. Jego toksyczność polega zaś na tym, że stopniowo prowadzi do destrukcji osoby będącej w nim ofiarą. W tym przypadku odbywa się to przez manipulację i agresję oraz podkopywanie samooceny.
Narcyz będzie zatem upokarzał cię, lekceważył, podważał twoje kompetencje i nie liczył się w ogóle z twoim zdaniem i twoimi uczuciami. Odetnie cię od innych, a jednocześnie będzie pielęgnował w tobie poczucie, że jesteś nikim i bez niego nic nie znaczysz ani nic nie osiągniesz.
10. Uwodzenie i porzucanie
Zanim jednak narcyz zrujnuje twoją samoocenę, spowoduje, że zafascynujesz się nim, odsłonisz przed nim swoje słabości i uzależnisz się od niego. Jak to zrobi?
Mimo że póki co może robić na tobie wrażenie raczej antypatycznego typa, narcyz jest urodzonym uwodzicielem. Jedną z jego manipulacji jest tzw. love bombing, czyli bombardowanie miłością. Narcyz nie tylko jest seksownym kochankiem, ale potrafi też wmówić ci, że jesteś dla niego ważna i wyjątkowa i że on jest gotów zrobić dla ciebie wszystko.
Dopiero po czasie okaże się, jaka jest jego prawdziwa twarz. A wtedy równie dobrze może zdarzyć się tak, że narcyz zostawi cię z dnia na dzień, bez konkretnego powodu. Po prostu mu się znudzisz, przestaniesz zaspokajać jego potrzeby, a on będzie miał już na oku kolejną ofiarę.
11. Dążenie do władzy i kontroli
Zbliżając się do końca, powiedzmy sobie jeszcze o narcystycznej potrzebie władzy i kontroli nad innymi. Poza tym, że narcyz chętnie zajmie kierownicze stanowisko w pracy, będzie dążył także do tego, by zająć je w innych sferach życia, w tym w relacji z partnerką.
Utrata kontroli jest czymś, czego narcyz potencjalnie najbardziej się obawia. Przyzwyczajony jest do władzy, jaką daje mu manipulacja, jego arogancja oraz wysysanie pewności siebie i poczucia własnej wartości z innych ludzi.
Nie lubi, kiedy ktoś wymyka mu się z jego szponów. Dlatego do zestawu jego zachowań można dołączyć izolowanie ofiary od jej bliskich, ograniczanie jej życia towarzyskiego i zawodowego, wypracowywanie jej uzależnienia emocjonalnego, kontrolowanie jej i szantażowanie swoimi humorami.
12. Hoovering
Listę zamyka tzw. hoovering, czyli ponowne wciąganie w relację – taktyka bardzo często widywana u narcyzów.
Jak już wspomniałem, osoba narcystyczna potrafi uwieść swoją ofiarę w sposób niesamowicie zdecydowany, konsekwentny i skuteczny. Równie dynamicznie potrafi zakończyć związek, ale niekoniecznie na zawsze.
Narcyz, w istocie, ma skłonność do powrotów. Różnymi podstępnymi technikami skłania swoją dawną ofiarę do dania mu drugiej szansy i powrotu, po czym robi dokładnie to samo, co wcześniej. Nigdy się nie poprawia, za to wysysa jeszcze więcej energii.
Hoovering pochodzi od słowa hoover, czyli odkurzacz. Narcyz, jak odkurzacz, wciąga i wypluwa, a po każdym takim cyklu jego ofiara jest coraz słabsza.
Przykłady zachowań narcystycznych: jak na nie reagować?
Jak widzisz, narcyz działa w sposób zdecydowany i agresywny. Jest zatem trudnym do pokonania przeciwnikiem, a jakakolwiek modyfikacja jego zachowań może się okazać zwyczajnie niemożliwa.
Jeśli jednak jesteś w bliskiej relacji z narcyzem, musisz koniecznie nauczyć się reagować na jego zachowania – po to, żeby chronić siebie, swoje życie, swoją samoocenę, niezależność i komfort psychiczny.
Zdecydowanie potrzebujesz wsparcia. Możesz zgłosić się do specjalisty, ale zachęcam cię przede wszystkim do zdobywania wiedzy i szukania cennych wskazówek.
Źródłem takiej wiedzy i praktycznych porad jest e-book „Sposób Na Narcyza” oraz „Sposób Na Narcyzkę„.
To nie tylko kompendium wiedzy o narcystycznej osobowości, ale przede wszystkim przewodnik, jak radzić sobie w relacjach z narcyzem, jak się od niego uwolnić i jak przejąć kontrolę nad własnym życiem. Kliknij poniżej, by dowiedzieć się więcej i pobrać e-book:
Metoda pozwalająca bronić się przed narcystyczną osobą, odpowiedzieć na jej manipulacje, zdobyć ją lub skłonić do powrotu
