Niskie poczucie własnej wartości w związku ma bardzo duże znaczenie i niestety negatywny wpływ na rozwój relacji. To problem, który spotyka wiele par, który prowadzi do obustronnego niezadowolenia, braku zaufania, a nawet zdrady. W oparciu o niskie poczucie własnej wartości w związku mogą się również zawiązać relacje toksyczne.
Jak widzisz, konsekwencje są poważne i mało pocieszające. Ale nie musi do nich dojść! Najważniejsze jest zdiagnozowanie u siebie niskiej samooceny, dotarcie do jej przyczyn i rozpoczęcie pracy nad sobą, której efektem będzie nie tylko lepsze samopoczucie, ale i bardziej satysfakcjonująca relacja.
W dzisiejszym wpisie omówimy sobie wszystkie powyższe aspekty. Zobaczymy, jak niskie poczucie własnej wartości wpływa na związek i jakie zagrożenia dla niego generuje. Powiemy sobie również o relacji niskiego poczucia własnej wartości i zdrady w związku – możesz być naprawdę zaskoczony wnioskami wynikającymi z obserwacji tych zależności! Poświęcimy też uwagę temu, jak poprawić swoje poczucie własnej wartości, by lepiej dogadywać się z partnerem lub partnerką.
Zanim jednak do tego przejdziemy, zobaczmy, jakie mogą być przyczyny niskiego poczucia własnej wartości w związku. Zaczynajmy!
Jak bardzo jesteś pewny siebie?
Spis treści
Niskie poczucie własnej wartości w związku: przyczyny
Niskie poczucie własnej wartości oznacza, że sami sobie wystawiamy zaniżoną ocenę. Może to mieć różne przyczyny (najczęściej ulokowane są one w dzieciństwie), które zasadniczo można podzielić na 4 grupy. Zobaczmy, jakie są najbardziej powszechne przyczyny niskiego poczucia własnej wartości w związku.
Doświadczenia z dzieciństwa
Najczęściej powodem niskiego poczucia wartości w związku jest to, co wydarzyło się w naszym dzieciństwie. Podkreśla to wielu badaczy i psychologów, który zwracają uwagę na to, że już na etapie przedszkolnym kształtuje się nasza samoocena.
Negatywny wpływ mogą mieć toksyczni rodzice, którzy często w swoich komunikatach skierowanych do nas wyrażali jednocześnie niechęć, wyższość, lekceważenie, a przede wszystkim krytykę. Podobny efekt mogą przynieść zawyżone wymagania i ambicje rodziców oraz ignorowanie przez nich potrzeb dziecka, zwłaszcza potrzeby bliskości, zainteresowania, poświęconego czasu i akceptacji.
Na tym etapie w dużym stopniu o naszym poczuciu własnej wartości decydują też rówieśnicy. Odtrącenie przez grupę kolegów i koleżanek często skutkuje niską samooceną w związku.
Toksyczny związek
Toksyczny związek, choć następuje później, może nawet ze względnie pewnej siebie osoby zrobić kogoś o bardzo niskim poczuciu własnej wartości. Ewentualnie pogłębić niską samoocenę, która była już wcześniej.
To dlatego, że toksyczny partner może robić to samo, co toksyczni rodzice: niesprawiedliwie krytykować, stawiać za wysokie wymagania, pogardzać, lekceważyć, a nawet stosować przemoc. Dodatkowo buduje nasze uzależnienie emocjonalne od niego, przez co boimy się go stracić, choć jest naszym oprawcą.
Toksyczny partner lub toksyczna partnerka manipuluje i wykorzystuje. Niskie poczucie własnej wartości w związku toksycznym skutkuje tym, że nie możemy się od niego uwolnić, a nawet jeśli nam się to udaje, często zostajemy z głęboką raną i musimy włożyć wiele pracy w budowanie naszej samooceny.
Wcześniejsze rozczarowania
Nasze wcześniejsze rozczarowanie związkiem nie musi być spowodowane toksyczną relacją. Bywa i tak, że po prostu w przeszłości przeżywamy zawód miłosny, odtrącenie czy darzymy kogoś nieodwzajemnionym uczuciem.
Dla osoby, która jest bardziej wrażliwa i mniej pewna siebie, a także często lokuje swoją wartość w tym, jak odbierają ją inni, takie doświadczenia mogą wystarczyć, by przy kolejnej próbie wejścia w związek mieć już w sobie pewien niepokój i brak zaufania, który wiąże się właśnie z niskim poczuciem własnej wartości.
Do repertuaru tych rozczarowań należy rzecz jasna dodać również doświadczenie zdrady, o czym szerzej sobie jeszcze powiemy w kolejnych akapitach.
Traumatyczne doświadczenie
Innym powodem, dla którego nasze niskie poczucie wartości w związku może ulec pogorszeniu, jest jakieś traumatyczne doświadczenie. To może być np. wypadek, w którym uczestniczyliśmy lub którego byliśmy świadkiem, tym bardziej, jeśli miał on konsekwencje dla naszego zdrowia. Również bycie ofiarą przestępstwa, ataku może spowodować dramatyczny spadek naszej samooceny.
Różnego rodzaju traumatyczne wydarzenia mogą powodować, że dręczą nas różne lęki, izolujemy się, czujemy winni lub gorsi, ale też stajemy się bardziej przewrażliwieni na własnym punkcie. To wszystko ma bardzo silny wpływ na nasze poczucie własnej wartości w związku, nawet jeśli partner czy partnerka stara się nas zrozumieć i okazać nam wsparcie.
Niskie poczucie własnej wartości a zdrada
Niskie poczucie własnej wartości w związku i zdrada to dwa tematy silnie ze sobą sprzężone na wielu różnych płaszczyznach. Związek tych dwóch zjawisk możemy zasadniczo przedstawić z trzech punktów widzenia.
O pierwszym już wspomniałem. Bycie zdradzonym lub zdradzoną zazwyczaj silnie atakuje nasze poczucie własnej wartości. Zastanawiamy się, w czym ktoś inny był od nas lepszy i bardziej atrakcyjny. Negatywne emocje silnie działają nam na wyobraźnię i czujemy się skrzywdzeni nie tylko przez zdradę fizyczną, ale i (może nawet przede wszystkim) emocjonalną, bowiem byliśmy przekonani, że łączy nas z partnerem coś szczególnego.
Z drugiej strony niska samoocena powoduje, że sami często jesteśmy przesadnie zazdrośni. Podejrzewamy zdradę, jeszcze zanim do niej dojdzie. Może to się przerodzić w obsesję, która opiera się na naszym poczuciu bycia mniej wartościową i atrakcyjną osobą od innych, a więc potencjalną ofiarą zdrady. Paradoksalnie ta nadmierna podejrzliwość i wmawianie komuś zdrady potrafi właśnie skłonić partnera do tego, by faktycznie uległ pokusie i do tej zdrady doprowadził.
Najbardziej interesujące jednak jest to, że osoba o niskim poczuciu własnej wartości sama miewa większe skłonności do zdrady. Jak to możliwe? Mechanizm jest prosty. Osoba o niskiej samoocenie siłą rzeczy próbuje jakoś tę samoocenę podbić. Partner/partnerka może bardzo się starać, a jednak niskie poczucie własnej wartości nas nie opuszcza. Chcemy się sprawdzić i dowartościować, udowodnić, że się podobamy, a to prosta droga do romansu.
Niskie poczucie własnej wartości w związku: przejawy
Jak już mówiłem, niskie poczucie własnej wartości w związku może mieć przełożenie na wiele problemów w relacji. Są one dla niej dużym wyzwaniem, co nie oznacza, że praca nad nimi nie przyniesie dobrych rezultatów. Przyjrzyjmy się jednak najpierw temu, jakie konsekwencje ma niska samoocena w związku, bowiem identyfikacja problemu jest pierwszym krokiem do jego rozwiązania.
Kompleksy
To, co nasuwa się na myśl jako pierwsze, to kompleksy. Trudno jest czuć się dobrze z kimś, kiedy nie czujemy się dobrze sami ze sobą, a już w szczególności, kiedy mamy z tym kimś być w naprawdę bliskiej relacji.
Przede wszystkim kompleksy (głównie na punkcie wyglądu) nie pozwalają zbliżyć się do siebie. Mamy opór przed ujawnieniem swoich wad, za czym kryje się lęk przed odrzuceniem. Dystans spowodowany kompleksami skutecznie zatem niszczy życie seksualne.
Kompleksy powodują również, że przyjmujemy potrzebującą postawę, ogarnia nas lęk przed rozstaniem i zdradą oraz częściej okazujemy zazdrość. Druga osoba, choć bardzo chce nam udowodnić, że nas akceptuje, w końcu może stracić cierpliwość.
Problematyczność
Osoby o niskim poczuciu własnej wartości często szukają dziury w całym, tak w sobie, jak i w otaczającej je rzeczywistości. W związku z tym na siłę wymyślają problemy, co nieuchronnie prowadzi do konfliktowych sytuacji.
Niska samoocena powoduje ciągłe niezadowolenie. Zapomina się jednak, że partner lub partnerka może to niezadowolenie brać bardzo do siebie i mieć poczucie, że nie jest w stanie zaspokoić naszych potrzeb.
Ponadto osoba z niskim poczuciem własnej wartości będzie często zrzucała odpowiedzialność za ważne decyzje na innych (twierdząc, że się do niczego nie nadaje), a także może mieć skłonność do popadania w nałogi.
Kontrola
Niskie poczucie własnej wartości w związku skutkuje też zbytnią kontrolą. Osoba z niską samooceną ma potrzebę stałego upewniania się, czy partner nadal żywi te same uczucia, czy nie przestaje być zainteresowany lub czy nie interesuje się kimś innym. Na tym gruncie buduje się silna zazdrość, która potrafi doprowadzić do rozpadu związku. Dochodzi do sprawdzania telefonów, natarczywych pytań i ograniczania swobody drugiej osoby.
Za tym wszystkim idzie też presja, którą osoba o niskim poczuciu własnej wartości wywiera na partnerze. Powiela przy tym nieświadomie schematy stosowane w przeszłości wobec niej.
Sztywność
Innymi problemami, jakie wynikają z niskiego poczucia własnej wartości w związku, są pewne ograniczenia takiej osoby i brak elastyczności. Ponieważ osoba z niską samooceną sama ma sobie wiele do zarzucenia, popada w nieznośny nieraz perfekcjonizm, zakrawający nieraz na natręctwa. Wymaga doskonałości od siebie, ale też od innych, a nie każdy chce się czemuś takiemu podporządkować.
Ponadto osoby o niskim poczuciu własnej wartości mają ograniczoną strefę komfortu, w związku z czym często nie będą chciały zgodzić się na coś czy spróbować czegoś, co dla partnera jest zupełnie naturalne. To ograniczenie prowadzi do wewnętrznych frustracji wyładowywanych niekiedy na najbliższej osobie.
Niskie poczucie wartości w związku: szanse na poprawę
Po podsumowaniu tych wszystkich negatywnych aspektów związanych z niskim poczuciem własnej wartości w związku, zostawiłem na koniec coś pozytywnego. Kiedy mamy świadomość wszystkich problemów, które niska samoocena generuje w naszej relacji, możemy podjąć decyzję o zmianie i tym samym dać sobie i innym więcej szczęścia.
Potrzebujesz wsparcia specjalisty? Poznaj najlepszy serwis konsultacji psychologicznych online!
Przede wszystkim ważne jest, żeby zidentyfikować problemy, które wynikają z naszej niskiej samooceny. Należy je nazwać oraz zastanowić się, kiedy najczęściej występują. Wyłapywanie momentów negatywnego myślenia o sobie i tym, co nas otacza, powoduje, że wiemy, na czym powinniśmy koncentrować nasze siły.
Konieczna jest walka z wewnętrznym krytykiem oraz akceptacja niepowodzeń i błędów. W pracy nad sobą może pomóc nam terapeuta, ale ważna jest również rola partnera lub partnerki. Jeśli podzielimy się z nim/nią naszymi przemyśleniami i postanowieniami dotyczącymi poprawy samooceny, może zechcieć nam w tym towarzyszyć, a to bardzo zbliża.
Jeśli będziemy poszerzać naszą strefę komfortu świadomie przy udziale drugiej osoby i dzielić się z tą osobą naszymi wrażeniami i obawami, będziemy czuli wsparcie, ale i motywację. Powinniśmy również pielęgnować naszą świadomość zalet – tu również rola partnera/partnerki jest nieoceniona. Nad własnymi pozytywnymi stronami musimy myśleć my, ale druga osoba może nam wskazać na coś, czego nigdy wcześniej nie zauważaliśmy. Kluczowa w tym wszystkim jest rozmowa z partnerem lub partnerką, która stanowi pierwszy krok do rozwiązania waszych problemów.
Dziękuję ci za przeczytanie do końca tego wpisu. Mam nadzieję, że rozumiesz teraz, z czym wiąże się niskie poczucie własnej wartości w związku, i że dzięki tej wiedzy łatwiej ci będzie szukać drogi do poprawy tej sytuacji.
